22.09.2023

Jazda bez karty kierowcy – co warto wiedzieć na ten temat?


Tachografy

Tachograf to urządzenie, które ewidencjonuje czas pracy kierowcy. Zapisuje również informacje o przejechanej drodze, prędkości chwilowej pojazdu oraz wszelkich aktywnościach osoby, która prowadzi pojazd (np. zapisując dane o innej pracy czy pauzie). Do pracy tachografu konieczna jest karta kierowcy, której (w teorii) kierowca powinien używać zawsze w trakcie wykonywania obowiązków zawodowych. W tekście odpowiemy na pytanie kiedy dozwolona jest jazda bez tachografu oraz na jak duży mandat naraża się kierowca, który łamie przepisy dotyczące tachografu. Jazda bez karty kierowcy to poważne wykroczenie drogowe. Sugeruje, że kierowca mógł łamać Ustawę o czasie pracy kierowców i wykonywać przewóz niezgodnie z przepisami. Taki pracownik może być zagrożeniem dla ruchu drogowego i podlega surowym konsekwencjom. Co warto o nich wiedzieć?

Czym jest karta kierowcy? Jak ją zdobyć?

Zacznijmy od wyjaśnienia, czym jest karta kierowcy. To międzynarodowy, elektroniczny (oparty na działaniu chipów) dokument kierowcy zawodowego, którego funkcję wskazuje Rozporządzenie Rady (WE) nr 2135/98 z dnia 24 września 1998 r. Jeden kierowca może mieć jedną sztukę karty. Uprawnia ona do poruszania się pojazdami z cyfrowymi tachografami (karta uruchamia funkcje urządzenia, dedykowane dla kierowców zawodowych). Jak zdobyć kartę kierowcy? Należy mieć uprawnienia kat. C+E oraz ukończyć kwalifikację wstępną (również w przyspieszonej wersji) poświadczone przez kod 95 na prawie jazdy. Następnie kierowca musi złożyć internetowy wniosek na stronie Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych. Na kartę kierowcy czeka się maksymalnie 30 dni roboczych.

Co grozi za jazdę bez karty kierowcy? Mandat i nie tylko

Użytkowanie karty kierowcy reguluje w Polsce reguluje Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o tachografach. W ustawie możemy przeczytać, że każdy kierowca zawodowy zobowiązany jest do jazdy z aktywnym tachografem, używając własnej karty kierowcy.  Czym grozi jazda bez karty kierowcy? Mandat to podstawowe konsekwencje. Jego wysokość może sięgać nawet 2000 złotych i mówi o tym pkt. 7.1. Taryfikatora Kierowcy Nierejestrowanie za pomocą tachografu na wykresówce lub karcie kierowcy wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy lub przebytej drogi. Z kolei za wykonywanie przez kierowcę przewozu drogowego bez ważnej karty kierowcy lub z kartą uszkodzoną po upływie okresu dopuszczalnego w art. 29 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 165/2014 można otrzymać 500 złotych mandatu. W przypadku rażącego naruszenia przepisów i długotrwałej jazdy bez uprawnień, funkcjonariusze (np. Inspekcja Transportu Drogowego) może zabrać kierowcy prawo jazdy na okres trzech miesięcy (zgodnie z kodeksem drogowym znowelizowanym 1 stycznia 2022 roku).

Co zrobić, jeżeli zgubimy kartę lub ta zostanie skradziona?

Zdarza się, że karta kierowcy zawodowego zgubi się lub zostanie skradziona. Co może zrobić wtedy pracownik firmy transportowej? Czy jazda bez karty kierowcy w takim przypadku jest dozwolona?

  1. Kierowca powinien zgłosić zagubienie lub kradzież karty na policji.
  2. Przed rozpoczęciem jazdy konieczne jest wydrukowanie danych pojazdu wraz z personalnymi informacjami i podpisanie tego dokumentu.
  3. Po zakończeniu przewozu kierowca musi ponownie wydrukować kompletną dokumentację z pełnymi danymi z przewozu i podpisać taki wydruk.

Jazda bez karty kierowcy w przypadku zagubienia lub kradzieży dozwolona jest przez 15 dni. Zawsze prowadzący pojazd jest zobowiązany do posiadania przy sobie wniosku do PWPW o wydanie duplikatu karty.

Co natomiast, gdy karta kierowcy ulegnie zniszczeniu? Kierowca powinien mieć przy sobie starą kartę (ale jej nie używać) a po odesłaniu jej do PWPW kopię wniosku o wydanie nowej z potwierdzeniem jego nadania. Pamiętaj, że w przypadku wyjazdu zagranicę konieczne jest posiadanie dokumentów w wersji w języku angielskim.

Z kolei w przypadku, gdy karta straci ważność, kierowca (według obowiązujących przepisów) nie może prowadzić pojazdu i musi czekać na nowy dokument.

Kiedy dozwolona jest jazda bez tachografu i karty kierowcy?

Warto zauważyć, że nie każdy przejazd samochodem ciężarowym o DMC powyżej 3,5 tony zobowiązuje kierowcę do używania karty. Od Ustawy o tachografach istnieje kilka wyjątków. Kiedy dozwolona jest jazda bez tachografu i karty kierowcy?

  • Jazda w celach rozrywkowych i prywatnych – tutaj kierowca, który prowadzi pojazd ciężarowy (o masie do 7,5 tony) bez tachografu i karty kierowcy.
  • Jazda bez tachografu do 50 km – ten wyjątek dotyczy np. regularnego przewozu osób w promieniu 50 kilometrów. Tu kierowca nie musi używać karty kierowcy.
  • Jazda bez tachografu do 100 km – dotyczy specjalistycznych pojazdów pomocy drogowej, które nie muszą rejestrować czasu pracy w promieniu 100 kilometrów od bazy. Dotyczy to też ciężarówek o DMC poniżej 7,5 tony z instalacją LPG lub CNG (albo napędem elektrycznym).

W każdym innym przypadku kierowca musi używać tachografu lub robić wydruki. Pamiętaj też, że jazda bez karty kierowcy po placu nie jest dozwolona. Kierowca powinien mieć wtedy włączony tryb OUT.

Zobacz również: