Kierowcy mogą wykonywać swoją pracę, jeżdżąc samodzielnie lub wykonując obowiązki w tzw. podwójnej obsadzie. Poruszanie się w tandemie rozwiązuje wiele problemów natury logistycznej i ułatwia szybkie, bezpieczne i wydajne wykonywanie obowiązków zawodowych. Na czym polega jazda w podwójnej obsadzie i z czym się wiąże? Warto znać odpowiedzi na te pytania.

Co nazywamy pracą „w podwójnej obsadzie”? To jazda pojedynczym pojazdem (lub zespołem pojazdów) wykonywana przez kierowców, którzy prowadzą auto naprzemiennie, przejmując kontrolę nad samochodem w określonych przepisami odstępach godzinowych. Podobnie jak w przypadku załogi pojedynczej, czas jazdy w podwójnej obsadzie jest ściśle określony przez przepisy.

Jazda w podwójnej obsadzie – co to oznacza? Jakie przepisy to regulują?

Według definicji zgodnej z Rozporządzeniem 561/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r., a także Ustawą o czasie pracy kierowców z dnia 16 kwietnia 2004 r.  (w wersji najnowszej z 2023 roku) praca w podwójnej obsadzie jest wykonywana wyłącznie wtedy, gdy w samochodzie znajduje się dokładnie dwóch kierowców uprawnionych do prowadzenia danego pojazdu (lub zespołu pojazdów).

Drugi kierowca musi być w kabinie auta podczas każdego zdarzenia drogowego i powinien zaczynać i kończyć kurs wraz ze swoim partnerem. Jedyny wyjątek, jaki wymienia ustawodawca, dotyczy pierwszej godziny jazdy. Drugi kierowca może dołączyć do zespołu w ciągu początkowych 60 minut trasy.

Podkreślmy, że obydwaj kierowcy muszą zjechać do bazy razem. Jeżeli jeden z nich wysiądzie wcześniej, to warunki jazdy w podwójnej obsadzie nie zostaną spełnione, czas pracy kierowców będzie zaburzony, a to może narażać osoby uprawnione do jazdy na bardzo wysokie mandaty.

Czas pracy kierowcy – podwójna obsada

Jaki jest czas pracy kierowcy w podwójnej obsadzie? Jego zakres regulowany jest ustawą o czasie pracy kierowców z dnia 16 kwietnia 2004 r.  (w wersji najnowszej z 2023 roku).

Najczęściej pojazd prowadzony jest zgodnie z następującym schematem:

1. Pierwszy kierowca prowadzi auto w ciągu pierwszych 4,5 godziny.
2. W tym czasie drugi kierowca jest w dyspozycji. Czas ten traktowany jest jako przerwa w jeździe ciągłej (art. 9, pkt 3 ustawy).
3. Po 4,5 godziny kierowcy zmieniają się. Osoba, która prowadziła pojazd, odbywa obowiązkową, 45-minutową przerwę. Może to robić w samochodzie.
4. Tego rodzaju schemat sprawia, że nie są wymagane dodatkowe postoje na przerwy dla kierowców, którzy prowadzą auto.
5. Po zakończonym cyklu kierowcy muszą zjechać na 9-godzinny odpoczynek. W tym czasie samochód nie może znajdować się w ruchu.

Kierowcy mogą stosować każdy schemat, który zachowuje ustawowe wytyczne dotyczące maksymalnego czasu jazdy (nieprzerwanie jest to 18 godzin), a także odpoczynku i przerwy. Jakie są dodatkowe warunki względem czasu pracy kierowców zawodowych jeżdżących w tandemie, wymienione w ustawie?

• Dzienny czas pracy w podwójnej obsadzie – pojedynczy cykl jazdy trwa 30 godzin (w przypadku jazdy pojedynczo są to 24 godziny). W ciągu 30 godzin kierowcy mogą wykorzystać 9 godzin z czasu prowadzenia pojazdu lub dwa razy w tygodniu po 10 godzin.
• Tygodniowy czas pracy w podwójnej obsadzie – tygodniowy czas pracy nie może przekraczać 48 godzin (łącznie z nadliczbowymi godzinami) w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Może być on przedłużony do 60 godzin, jeżeli średni tygodniowy czas pracy nie przekroczy 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.

Ustawa wskazuje, że „w przypadku, gdy praca jest wykonywana w porze nocnej, czas pracy kierowcy nie może przekraczać 10 godzin między dwoma kolejnymi okresami dziennego odpoczynku albo dziennego i tygodniowego okresu odpoczynku”.

Jazda w podwójnej obsadzie – najważniejsze korzyści

W związku z tym, że czas pracy kierowcy w podwójnej obsadzie jest bardziej elastyczny, umożliwia on sprawniejszy i szybszy transport. Co więcej, ułatwia prowadzenie szkoleń dla mniej doświadczonych kierowców i pozwalana na efektywniejsze wdrożenie do pracy nowych pracowników.

Poza tym dwóch pracowników przekłada się na efektywniejszy załadunek i rozładunek ładunku oraz większe bezpieczeństwo dla przewożonych towarów. Niestety, wiąże się to z większym kosztem dla przedsiębiorcy, który musi płacić za jeden transport de facto podwójnie.